Als het gaat om het kopen of verkopen van onroerend goed, vertrouwen mensen op de expertise en integriteit van makelaars. Het kan echter voorkomen dat er sprake is van een belangenverstrengeling bij een makelaar. Gelukkig zijn er in de vastgoedsector verschillende maatregelen genomen om een verstrengeling van belangen bij makelaars te voorkomen. In deze blog zullen we enkele van deze maatregelen bespreken en hoe ze bijdragen aan het waarborgen van de integriteit van het beroep.

Wat houdt een belangenverstrengeling van de makelaar in?

Belangenverstrengeling van een makelaar verwijst naar een situatie, waarin de persoonlijke belangen van de makelaar in conflict komen met zijn of haar professionele verantwoordelijkheden en de belangen van de klant. Het kan bijvoorbeeld optreden, wanneer een makelaar zijn eigen financiële of persoonlijke belangen boven die van zijn klanten plaatst, waardoor hij mogelijk niet objectief handelt uit persoonlijk gewin. 

Wanneer treedt een belangenverstrengeling op?

Een verstrengeling van belangen kan verschillende vormen aannemen in de vastgoedsector. Enkele veelvoorkomende voorbeelden zijn:

=    Een dubbele vertegenwoordiging doet zich voor, wanneer een makelaar zowel de koper als de verkoper in een transactie vertegenwoordigt. Het risico bestaat dat de makelaar de voorkeur geeft aan een van de partijen om zijn eigen commissie te maximaliseren, waardoor de andere partij benadeeld kan worden.

=    Een makelaar heeft persoonlijke financiële belangen bij bepaalde transacties. Bijvoorbeeld, als de makelaar een zakelijk partnerschap heeft met een ontwikkelaar, kan hij worden aangemoedigd om klanten naar de projecten van die ontwikkelaar te leiden, zelfs als er betere opties beschikbaar zijn voor de klant. Dit creëert een belangenconflict, waarbij de makelaar zijn eigen financiële winst nastreeft ten koste van het belang van de klant.

=    Als de makelaar een persoonlijke relatie heeft met een van de partijen in een transactie, zoals een familielid of een goede vriend, leidt dit bewust of onbewust tot bevooroordeeld gedrag. De makelaar is dan geneigd de belangen van zijn naaste relatie boven die van andere klanten te stellen, wat een oneerlijke behandeling van andere betrokkenen veroorzaakt.

Wat wordt er gedaan om belangenverstrengeling makelaar te voorkomen?

Om belangenverstrengeling bij makelaars te voorkomen, worden verschillende maatregelen genomen. Hier zijn enkele belangrijke maatregelen die worden toegepast.

Ieder zijn eigen aankoopmakelaar

Het komt tegenwoordig steeds vaker voor dat een makelaar meerdere aankoopklanten voor een woning heeft. In dit geval krijgt iedere klant zijn eigen aankoopmakelaar. Dit wordt in het makelaarskantoor dus intern opgelost. De makelaars houden zich bovendien aan een geheimhoudingsplicht. Tegengestelde belangen zijn daarbij wel pas aan de orde, wanneer meerdere klanten een bod willen doen op dezelfde woning binnen een makelaarskantoor. Wilt u meer lezen over de woningtypes die u in Nederland vindt? Lees dan ook dit artikel.

Scheiden rollen makelaar

Een andere belangrijke maatregel is het scheiden van de rollen van de makelaar. In Nederland zijn er verschillende soorten makelaars, zoals verkoopmakelaars en aankoopmakelaars. Dit zorgt ervoor dat de makelaar die een huis verkoopt, niet dezelfde persoon is die een huis aankoopt namens een andere cliënt. Door deze scheiding van rollen wordt het risico op een verstrengeling van belangen verminderd, omdat de belangen van de verkoper en de koper afzonderlijk worden behartigd. Het zogenaamde “dienen van twee heren” is dus bij wet verboden (artikel 7:418 BW). 

Geen persoonlijke belangen

Daarnaast zijn er regels en procedures voor transparantie bij het omgaan met cliënten. Makelaars moeten hun klanten duidelijk informeren over potentiële belangenconflicten die ze hebben. Dit kan bijvoorbeeld inhouden dat ze openlijk onthullen dat ze familie zijn van de verkoper of dat ze financiële banden hebben met een bepaalde ontwikkelaar. Door deze transparantie kunnen klanten weloverwogen beslissingen nemen en ervoor zorgen dat de makelaar hun belangen op de juiste manier behartigt.

Wat gebeurt er als er wel sprake is van belangenverstrengeling?

Er is constant toezicht op de vastgoedsector door overheidsinstanties en toezichthouders. Deze instanties houden toezicht op de activiteiten van makelaars en kunnen sancties opleggen aan degenen die zich schuldig maken aan belangenverstrengeling. Deze sancties bestaan bijvoorbeeld uit het verliezen van de makelaar van zijn of haar makelaarscourtage. Door deze vorm van handhaving worden makelaars gestimuleerd om ethisch te handelen en de belangen van hun klanten op de eerste plaats te zetten.

NVM-makelaar belangenverstrengeling

Als een makelaar is aangesloten bij de NVM (Nederlandse Vereniging van Makelaars), moeten ze zich houden aan de gedragscode en ethische normen die door de vereniging zijn vastgesteld. De NVM heeft richtlijnen en regels opgesteld om een verstrengeling van belangen te voorkomen en ervoor te zorgen dat haar leden op een ethische en professionele manier handelen. De gedragscode van de NVM vereist dat haar leden transparant zijn over eventuele belangenverstrengelingen en dat zij de belangen van hun klanten op de eerste plaats zetten.

Wat doen als er sprake is van belangenverstrengeling?

Daarnaast houdt de NVM toezicht op haar leden en heeft zij een klachtenprocedure voor consumenten. Als er sprake is van vermoedelijke belangenverstrengeling door een NVM-makelaar, kunnen consumenten een klacht indienen bij de NVM. De vereniging onderzoekt de klacht en kan indien nodig disciplinaire maatregelen nemen tegen het lid, variërend van een boete tot schorsing of beëindiging van het lidmaatschap. Houd dus altijd ook zelf in de gaten of je makelaar naar behoren handelt. Klik op de links om meer te lezen over waarop je moet letten bij de koop van een woning en tips voor de verkoop van een woning.